Að taka fólk af lífi

Fyrir tilstilli Evrópuráðsins hefur okkur sem búum í þessum heimshluta tekist að hefja mannréttindi á hærra plan. Meðan menn velta fyrr sér í Bandaríkjunum hvort taka á fólk af lífi með banvænu efni - nú eða bara skjóta það - þá er í gildi fortakslaust bann í Evrópu gegn aftökum.

Evrópuráðið hefur líka sett reglur um umgjörð frelsissviptingar, sem er eitthvert mesta inngrip ríkis í frelsi einstaklingsins, sem aðildarríkjum ber að hafa til hliðsjónar í störfum sínum - sem lágmarks viðmið. Evrópsku fangelsisreglurnar skulu aðgengilegar, og kynntar sérstaklega, þeim sem eru sviptir frelsi eða starfa við að svipta aðra frelsi. Í þeim tilgangi hafa reglurnar nú verið þýddar á yfir 30 ólík tungumál aðildarríkjanna - þó ekki á íslensku!

Til að fylgja eftir þessum markmiðum Evrópuráðsins heldur ráðið úti eftirliti sem skipað er fulltrúum aðildarríkjanna. Eftirlitsnefnd Evrópuráðsins (CPT) um varnir gegn pyndingum og ómannlegri, eða vanvirðandi meðferð hefur í ferðum sínum til Íslands gert athugasemdir sem hefur verið tekið mis vel af íslenskum stjórnvöldum.

SJÁ EINNIG: Fangi festur á planka.

Í síðustu viku var tvítugur piltur leiddur fyrir dómara. Í dómshúsinu sat fyrir honum ljósmyndari sem reyndi að ná af honum 'góðum myndum'. Reyndar fannst ljósmyndaranum vanta nokkuð upp á uppsetninguna: með piltinum var bara einn starfsmaður, kona að auki, og engin voru handjárnin.

Engu að síður var myndin birt. Og í næstu viku, þegar dómur fellur, verður myndin væntanlega birt aftur - ásamt nafni. Pilturinn verður tekinn af lífi!

Tilgangurinn með birtingu dóma var að almenningur gæti glöggvað sig á túlkun laga - ekki að taka fólk af lífi. Við sem búum í þessum heimshluta ætluðum nefnilega að hætta aftökum.

SJÁ EINNIG: Dómstjóri fer varlega í birtingu dóma því Google gleymir engu.

Í síðustu viku var tilkynnt að Rúmenía hefði ákveðið taka upp Bastøy módelið. Það hefur nefnilega sýnt sig að þeir sem ljúka afplánun í fangelsinu á Bastøy í Noregi eru líklegri til að snúa betri út í samfélagið en ella - og einungis 16% þeirra sem ljúka þar afplánun snúa í fangelsi að nýju.

SJÁ EINNIG: umfjöllun AFSTÖÐU um Bastøy módelið.

Hættum að taka fólk af lífi á Íslandi og hefjum umræðuna á hærra plan! Tilgangur dóma á enda að vera sá að hjálpa einstaklingum, sem hafa farið út af sporinu, til að komast á rétt spor í lífinu á ný.

ritstjorn@afstada.is