Nokkur frumvörp sem snúa að föngum hafa verið lögð fram á nýsettu Alþingi. 1) OPCAT endurflutt Fyrst er að nefna þingsályktunartillaga um fullgildingu OPCAT, sem er bókun við samning Sameinuðu þjóðanna um varnir gegn pyndingum og annarri vanvirðandi meðferð. Bókunin var undirrituð af Íslands hálfu árið 2003, sem er fyrirheit um fullgildingu, en síðan hefur ekkert frumkvæði átt sér stað til að fullgilda og innleiða bókunina. Sama þingsályktun var reyndar lögð fram á síðasta þingi og var samstaða um hana í nefndum þingsins, án þess að hún væri afgreidd frá utanríkismálanefnd. SJÁ EINNIG: pyntingar eða pyndingar? 2) Samfélagsþjónusta ungra brotamanna Þá var lagt fram frumvarp til laga um heimild til dómara að beita samfélagsþjónustu í stað fangelsisrefsingar. Reyndar á frumvarpið einungis við um afmarkaðan hóp, þ.e.a.s. aldurshópinn 15-21 árs. Með lögum sem sett voru árið 2011 var bætt inn í lög ákvæði um rafrænt eftirlit og samfélagsþjónustu, en það var þó heimild til handa fangelsisyfirvöldum en ekki dómstólum, semDómarafélag Íslands gerði alvarlega athugasemd við og sagðist leggjast gegn og vara við„slíkri útvíkkun heimildar Fangelsismálastofnunar til fullnustu refsidóma í formi samfélagsþjónustu” Afstaða tekur undir varnaðarorð Dómarafélagsins, en hvetur jafnframt til þess að fleiri úrræði: samfélagsþjónusta, afplánun undir rafrænu eftirliti, meðferð gegn ölvunarakstri og skilorðsbundin meðferðarúrræði verði meðal þeirra möguleika sem dómstólar geti beitt við úrlausn mála. 3) Bótaréttur fanga Þá er að nýju lagt fram frumvarp um breytingu á lögum um atvinnuleysistryggingar, sem Margrét Frímannsdóttir lagði fram árin 1993, 1995 og 2005, en var einnig lagt fram á síðasta þingi, og varðar bótarétt fanga. Í stuttu máli snýr frumvarpið að því að styðja við betrunarstefnu. Tolli: „Ég trúi því að það séu til aðrar lausnir en refsing”
Svo vitnað sé orðrétt í viðtalið við Tolla, þá er hans sýn að það þurfi strax að taka við ákveðið mannúðarferli þegar einstaklingur er sviptur frelsi sínu: „Maður myndi vilja sjá fyrir sér að þegar fangi kemur inn í fangelsi þá standi honum til boða tvö úrræði, sem við getum kallað refsivist og svo bataferli. Ef þú velur bataferli gerir þú bara ákveðinn samning þar sem þú gengst undir: um að taka þátt í þessu, þessu og þessu og þér verði rétt hjálparhönd með það, að dafna og vaxa í þessu bataferli.“ Afstaða hefur áhyggjur af breytingum sem hafa átt sér stað á frumvarpinu síðan það var upphaflega lagt fram og mun koma að athugasemdum sínum – en hér er þó ekki verið að feta einhverjar ótroðnar slóðir. VIÐ VORUM EKKI AÐ FINNA UPP EITTHVAÐ NÝTT! Betrunarvist verði möguleiki Með frumvarpinu er lagður grundvöllur að því að hægt sé að taka upp betrun – betrun, þar sem einstaklingurinn kemur út sem nýtur þjóðfélagsþegn! OG HVER VILL ÞAÐ EKKI? Með frumvarpinu eru stigin skref í að aðstoða þá sem sýna vilja til að vera hluti af samfélaginu – og furðulegt nokk: það er líka ódýrara. Það er ódýrara, því einstaklingurinn skilar til baka til samfélagsins í stað þess að vera upp á það kominn, eða því til ama – og það fækkar endurkomum í fangelsi, sem er í senn FJÁRHAGSLEGA OG SAMFÉLAGSLEGA HAGKVÆMT! ritstjorn@afstada.is |
höfundarGuðmundur Ingi Þóroddsson, formaður Afstöðu bloggar, ásamt öðrum talsmönnum fanga, um málefni fanga og betrun. formadur@afstada.is pistlasafn
January 2024
|